آشنایی با نمودار های شمعی

خطوطی که یک دنیا حرف دارد

طی سه شماره پیشین در بخش آموزشی با مفهوم ریسک، مفهوم مهم EPS، نسبت قیمت به درآمد (P/E) سود تقسیمی (DPS) و همچنین مفهوم سهم، قیمت پایانی و قیمت آخرین معامله و حجم مبنا آشنا شدیم و همچنین آموختیم که چگونه یک صورت مالی سود و زیان را بخوانیم و چه اطلاعاتی از آن قابل دریافت است. امروز درباره یک مهارت مهم دیگر، یعنی نمودارخوانی صحبت می کنیم. یک نمودار، یک دنیا حرف درباره گذشته سهم و تحولات آن دارد که قبل از خرید هر سهمی، اگر تحلیل های بنیادین و تکنیکال را انجام ندادید، حداقل باید نمودار تغییرات قیمت و تحولات آن را به دقت بررسی کنید. ضمن این که مبنای تحلیل تکنیکال نیز استفاده از برخی انواع نمودارهاست.

قبل از این که وارد توضیح انواع نمودار شویم، لازم است توضیحات هفته قبل درباره انواع قیمت را مرور کنید.

نمودار خطی که یک نمونه آن در زیر آمده، بر اساس قیمت پایانی سهم ترسیم می شود. مثلا در نمودار زیر می توانید تحولات یک ماه گذشته قیمت نماد فملی را ببینید. این نمودار هیچ توضیحی درباره تغییرات قیمت در طول یک روز نمی دهد بلکه صرفا قیمت پایانی را برای هر روز ثبت می کند. اگر بخواهید صرفا تحولات گذشته سهم را ببینید این نمودار ساده برای شما مفید خواهد بود.

اما دسته دیگری از نمودارها هستند که در اصطلاح به آن ها OHLC گفته می شود و در خود 4 قیمتِ گشایش (Open)، بالایی (High)، پایینی (Low) و بسته شدن(Close) را نشان می دهند. نمودارهای میله ای و شمعی از این دسته اند. چنان که در تصویر که مربوط به یک نمودار میله ای است می بینید، برای هر روز 4 قیمت مذکور گزارش می شود و با کنار هم قراردادن میله ها، یک نمودار ایجاد می شود. یعنی شما علاوه بر تحولات هر روز، با کنار هم قرار گرفتن میله ها، تحولات تاریخی سهم را هم ملاحظه می کنید.

نمودارهای مشهور شمعی یا کندل استیک هم نوعی از OHLC ها هستند که مبنای اکثر تحلیل های تکنیکال قرار می گیرند. در این نمودار نیز چهار نوع قیمت باز، بسته، بالا و پایین نمایش داده می شود.

اگرچه نمودارها و مخصوصا نمودارهای شمعی اطلاعات زیادی به ما منتقل می کنند اما یکی از مهم ترین آشنایی با نمودار های شمعی و ساده ترین اطلاعات، مربوط به خطوط روند و سطوح حمایت و مقاومت سهم است. می توانید نمودار را در دوره های زمانی (تایم فریم) های مختلف ببینید و خطوط روند کلی آن را (فارغ از نوسانات کوتاه مدت) بیابید و با توجه به آن آینده سهم را پیش بینی کنید. در واقع کار یک تحلیل گر فنی یا تکنیکالیست آن است که روندها و الگوهای موجود در رفتار بازیگران سهم در گذشته را استخراج کند و با توجه به آن دریابد که مسیر آینده سهم کجاست.

الگوهای بسیار متنوعی تاکنون معرفی شده است که برخی از آن ها را در آینده معرفی خواهیم کرد اما قبل از آن، باید با خطوط مقاومت و حمایت آشنا شویم.

خطوط مقاومت جایی است که با نزدیک شدن قیمت سهم به آن، فروشندگان سهم افزایش می یابند و احتمال بالاتر رفتن سهم از آن نقطه بسیار کم می شود. لذا احتمال افت قیمت از آن نقطه بسیار افزایش می یابد. خطوط حمایت هم در نقطه مقابل، جایی است که با نزدیک شدن قیمت سهم به آن، بازیگران سهم احساس می کنند که قیمت بسیار پایین آمده است و عمدتا خریدار می شوند. در این نقطه، با فشار خرید، سهم شروع به رشد می کند.

به خاطر همین حمایت خریداران و پیشگیری از افت قیمت است که به آن سطح حمایت گفته می شود. این که یک سطح حمایتی یا مقاومتی چقدر معتبر است نشانه هایی دارد که در آینده تشریح خواهیم کرد. نمودار زیر نشان می دهد که نماد لامپ پارس شهاب (بشهاب) در حال نزدیک شدن به یکی از سطوح حمایتی بلندمدت خود است.

بخش دوم آموزش تحلیل تکنیکال؛ نمودارها

به طور کلی در تحلیل تکنیکال با توجه به هدف معامله‌گر سه نوع نمودار پر کاربرد وجود دارد: نمودارهای خطی، نمودارهای میله‌ای و نمودارهای شمعی. قبل از اینکه به هر یک از این موارد بپردازیم، نمودارهای OHLC را بررسی می‌کنیم.

نمودار OHLC

قابلیتی که نمودارهای OHLC در اختیار معامله‌گر می‌گذارند این است که نوسان قیمت را در قالب یک میله و یا شمع در دوره خاصی به ما نشان می‌دهند؛ چیزی که در نمودارهای خطی امکان مشاهده آن وجود ندارد. کلمه OHLC از قرار دادن نام اول کلمات زیر بدست می‌آید: Open یا قیمت آغازین High یا بالاترین قیمت معامله شده Low یا پایین‌ترین قیمت معامله شده Close یا قیمت بسته شدن موارد ذکر شده را در ادامه بر روی نمودارهای شمعی و میله‌ای بررسی خواهیم کرد.

تایم‌ فریم (بازه زمانی)

قبل از وارد شدن به بحث انواع نمودارها، با مفهوم تایم‌فریم یا بازه زمانی باید آشنا شوید. تایم‌فریم به معنی یک دوره زمانی است که طول زمانی معینی دارد و در زمان مشخصی شروع و پایان می‌یابد. هر تایم‌فریم با توجه به نوع نمودار می‌تواند یک نقطه، یک شمع (کندل) و یا یک میله را نشان دهد. هر تایم‌فریم کوچکترین بخش نمودار است که اطلاعاتی نظیر قیمت آغازین معامله، قیمت بسته شدن و بالاترین و پایین‌ترین قیمت را در اختیار معامله‌گر قرار می‌دهد؛ البته اطلاعات بدست آمده از هر تایم‌فریم، به نوع نمودار نیز بستگی دارد. ‎با این توضیحات به سراغ انواع نمودارها می‌رویم.

نمودار خطی (Line Chart)

نمودارهای خطی ساده‌ترین نمودارها در تحلیل تکنیکال هستند و تنها قیمت بسته شدن معاملات را در هر تایم‌فریم ثبت می‌کنند. مثلا نمودارهای خطی در تایم‌فریم یک روزه، در هر روز تنها یک نقطه بر روی نمودار نشان می‌دهند و این نقطه آخرین قیمت معامله شده در آن روز است. با اتصال نقاط بدست آمده از هر روز، نمودار خطی در تایم‌فریم یک روزه به دست خواهد آمد.

نقطه ضعف این نمودار این است که تنها قیمت نهایی را ثبت می‌کند؛ یعنی اینکه تمامی معاملات انجام شده در یک روز ارزشی ندارد و تنها آخرین قیمت آن روز در نمودار خطی ارزشمند است. اغلب معامله‌گران برای تایید شکست‌های حمایتی و مقاومتی از قیمت بسته شدن استفاده می‌کنند، برای همین نیز این قیمت اهمیت بیشتری دارد.

هرچند می‌توان از قیمت‌های دیگری نظیر قیمت آغازین یا میانگین بالاترین و پایین‌ترین قیمت‌ها نیز استفاده کرد، اما پیشنهاد می‌شود درصورتی که می‌خواهید از نمودار خطی جهت تحلیل استفاده کنید، آن را روی حالت پیش‌فرض یعنی قیمت بسته شدن قرار دهید.

نمودار میله‌ای (Bar Chart)

در نمودارهای میله‌ای هر تایم‌فریم یک میله (Bar) را نشان می‌دهد که بالاترین و پایین‌ترین قیمت، قیمت آغازین و بسته شده بر روی هر میله مشخص شده است. یعنی در نمودار میله‌ای هر میله (Bar) می‌تواند نشان‌دهنده تغییرات قیمتی در بازه یک ساعته (تایم‌فریم یک ساعته)، یک روزه (تایم‌فریم یک روزه) یا یک هفته‌ای (تایم‌فریم هفته‌ای) باشد. اینکه از چه تایم‌فریمی استفاده کنیم به خودمان و استراتژی معاملاتی‌مان بستگی دارد.

هر میله از خطوط عمودی تشکیل شده است که قیمت آغازین و بسته شده در آن با خطوط تیره‌ افقی نشان داده شده و دو سر میله بالاترین و پایین‌ترین قیمت را نشان می‌دهند. قیمت آغازین با خط تیره افقی در سمت چپ و قیمت بسته شده با خط تیره افقی در سمت راست میله نمایش داده می‌شود. میله‌ای که در آن خط افقی سمت چپ بالاتر از خط افقی سمت راست باشد، یا به‌عبارتی دیگر قیمت آغازین بیشتر از قیمت بسته شده باشد، میله نزولی است. برعکس این، یعنی اگر خط تیره چپی پایین‌تر از خط تیره راستی باشد در اینصورت میله صعودی خواهد بود.

رنگ این میله‌ها با توجه به صعودی یا نزولی بودنشان می‌تواند تغییر کند. در نمودار زیر آشنایی با نمودار های شمعی میله صعودی با رنگ سبز و میله نزولی با رنگ قرمز نمایش داده شده است.

نمودار شمعی (Candlestick Chart)

نمودار شمعی نیز به مانند آشنایی با نمودار های شمعی نمودار میله‌ای خصوصیات نمودارهای OHLC را دارد و تنها نقطه تفاوت آن با نمودار میله‌ای در نحوه نمایش هر تایم فریم است. تریدرها در بازار ارزهای دیجیتال برای راحتی کار و تفسیر آسان‌تر معمولاً نمودار کندل‌استیک را جایگزین نمودار میله‌ای می‌کنند.

در این نمودارها در هر تایم ‌فریم یک شمع یا کندل (Candle) نمایش داده می‌شود. به مانند نمودارهای میله‌ای، هر تایم‌فریم می‌تواند نشان‌دهنده یک دقیقه، یک ساعت، یک روز یا یک ماه باشد. همچنین نزولی یا صعودی بودن کندل‌ها را از رنگشان می‌‌توان تشخیص داد. در کندل‌های صعودی (Bullish) قیمت آغازین پایین‌تر از آشنایی با نمودار های شمعی آشنایی با نمودار های شمعی قیمت بسته شده قرار دارد و کندل به رنگ سبز یا بی‌رنگ نمایش داده می‌شود.

در کندل‌های نزولی (Bearish) قیمت بسته شده پایین‌تر از قیمت آغازین قرار دارد و رنگ این کندل‌ها اغلب قرمز یا مشکی است. هر کندل در نمودارهای شمعی از دو بخش تشکیل شده است: ۱- بدنه کندل (Body) و ۲- سایه (Shadow) که به آن فیتیله (Wick) یا میله هم گفته می‌شود.

انواع نمودار متاتریدر و کاربرد آنها | نمودار میله ایی | نمودار خطی | نمودار شمعی

انواع نمودار متاتریدر و کاربرد آنها | نمودار میله ایی | نمودار خطی | نمودار شمعی

در بازار فارکس تاریخچه تغییرات قیمت یک جفت ارز و یا یک کالا در طول زمان به صورت یک نمودار رسم میشود که قیمت را در هر لحظه ی دلخواه میتوان یافت. معامله گران بازار فارکس با بررسی و تحلیل این نمودار و به عبارتی دیگر ، تاریخچه قیمت ها به دنبال یافتن بهترین نقطه ورود و بهترین نقطه خروج از معامله میباشند که به این فرآیند تحلیل تکنیکال نیز گفته میشود. در طول زمان نمودار های مختلف با کاربردهای متنوع ابداع شدند و به نوعی با گذشت زمان نمودار ها نیز پیشرفته تر شدند و توانایی نمایش حجم بیشتری از اطلاعات را با خود پیدا کردند. در ادامه به بررسی مهم ترین نمودار های بازار فارکس میپردازیم.

نمودار خطی | Line Chart

نمودار خطی ساده ترین شکل نمودار در بازار فارکس است به این صورت که با اتصال قیمت ها به یکدیگر با گذشت زمان در نهایت به یک نمودار خطی میرسیم. از نمودار خطی بیشتر برای یافتن شکست های جعلی ، خطوط حمایت و مقاومت ، یافتن الگو های هارمونیک و یا امواج الیوت استفاده میشود.

در شکل بالا میبینیم که به راحتی و فقط آشنایی با نمودار های شمعی با استفاده از نمودار خطی الگوی سقف دو قلو مشخص میشود در واقع سادگی این نمودار است که استفاده از آن را پر اهمیت میکند.

یا به عنوان مثال در شکل بالا به راحتی با استفاده از نمودار خطی میتوان شکست های جعلی را شناسایی و از آنها سود کسب کرد.

شما میتوانید بازار فارکس را با 20% شارژ هدیه ی اضافی شروع کنید ، جهت ثبت نام در بروکر ا مارکت کلیک نمایید .

نمودار میله ایی | Bar Chart

از نمودار میله ایی بیشتر برای یافتن روند بازار استفاده میشود. این نمودار برای هر آشنایی با نمودار های شمعی واحد زمانی به عنوان مثال در هر ساعت ، در تایم فریم 1 ساعته ، یک میله در نظر میگیرد که قیمت باز شدن Open ، بسته شدن Close، بالاترین High و پایین ترین Low قیمت طی شده در 1 ساعت را با آن نمایش میدهد.

هر میله چهار قیمت را نشان میدهد که قیمت بسته شدن Close مهم تر است و در سمت راست و قیمت باز شدن در سمت چپ شکل میگیرد.

مسیری که قیمت در طول یک میله طی کرده تا حدی قابل پیشبینی است به عنوان مثال در شکل بالا میتوان اینطور فرض کرد که قیمت پس از باز شدن Open اندکی نزول کرده و پایین ترین قیمت Low را ساخته و بعد با یک رشد شارپی و قدرتمند به بالاترین میزان خود High رسیده و سپس اندکی پایین تر از آن بسته Close شده.

شاید فرضیات بیشتری هم وجود داشته باشد اما چیزی که در همه ی آنها یکسان است اینست که قطعا قدرت در دست خریداران بوده که موفق شدند قیمت را بالاتر از قیمت باز شدن ببندند.

نمودار شمعی | نمودار شمعی ژاپنی |Candle Stick

نمودار شمعی ژاپنی توسط استیو نیسون Steve Nison در معاملات بازار های ژاپنی ابداع شد و به تدریج به دلیل توانایی حمل اطلاعات قیمتی گوناگون راه خود را در سراسر بازار های مالی باز کرد. این نمودار کمی شبیه به نمودار میله ایی است از این نظر که هر دو ، قیمت باز و بسته شدن و بالاترین و پایین ترین قیمت را نشان میدهند. اما کاربرد این نمودار فراتر از نمودار میله ایی است ، به آشنایی با نمودار های شمعی گونه ایی که با قرار گرفتن کندل ها Candle در کنار یکدیگر اطلاعاتی درباره شرایط فعلی بازار و شرایط آتی در اختیار قرار میدهد.

به عنوان مثال در شکل بالا قیمت پس از باز شدن با اندکی کاهش و پس از آن با یک رشد شارپی به بالا ترین قیمت خود رسید و نهایتا با اندکی نزول بسته شده است که نشان از قدرت خریداران بازار است. در این میان فاصله بین قیمت باز شدن و بسته شدن در یک کندل به عنوان بدنه Body کندل شناخته میشود . هر چه این بدنه بزرگتر باشد و مقدار بیشتری از کل کندل را در بر گرفته باشد نشان دهنده ی قدرت روند است ، اگر کندل صعودی باشد یعنی روند صعودی قوی و اگر کندل نزولی باشد یعنی روند نزولی پر قدرت. به میله های بالا و پایین بدنه کندل سایه Shadow گفته میشود که میزان نوسان قیمت قبل از بسته شدن را نشان میدهد. هرچه سایه کندل بلند تر باشد یعنی بازار نوسان بیشتری را تجربه میکند.

الگوهای شمعی یا الگوهای کندل استیک

در نهایت هر کندل اطلاعات بخصوصی را در رابطه با شرایط فعلی و شرایط آتی بازار در اختیار معامله گران قرار میدهد اما با در کنار یکدیگر قرار گرفتن این کندل ها این اطلاعات گسترده تر و کاربردی تر میشود و حتی به شکل گیری الگو های قیمتی که در بازار میشناسیم ، می انجامند که به آن الگوهای شمعی یا الگوهای کندل استیک میگویند.

به عنوان مثال در ادامه روند شکل بالا ، فروشندگان قدرت را در دست گرفتند و کندل نزولی قدرتمندی را ایجاد کره اند. کاهش قیمت به گونه ایی بوده که تمام تلاشهای خریداران را در کندل قبل را بی فایده کرده و سیگنالی از کاهش قیمت در آینده نزدیک است.

شکل بالا به درستی نشان میدهد که بازار در اختیار فروشندگان است و به عبارت دیگر روند بازار معکوس شده است. یک معامله گر حرفه ایی باید بتواند در شرایط مختلف و برای تحلیل درست بازار استفاده از سه نمودار را فراگیرد تا بهترین نقطه برای ورود به معامله و بهترین محل برای قرار دادن حد ضرر Stop Loss و حد سود Take Profit را شناسایی کند.